Jon Fosse

Foto: Tom A. Kolstad

Last ned portrett

Litterære prisar

ÆRESDOKTOR

Ved Universitetet i Bergen

TILDELT STATENS ÆRESBUSTAD GROTTEN

DEN INTERNASJONALE IBSENPRISEN

Den internasjonale Ibsenprisen 2010.

MEDALJE TILDELT AV BENEDIKT XVI

For deltaking i Møte med kunstnarar i Det sixtinske kapell den 21. november 2009.

BERGEN KOMMUNE SIN KUNSTNARPRIS

Bergen kommune sin kunstnarpris for 2009.

DEUTSCHER JUGENDLITERATURPREIS

Deutscher Jugendliteraturpreis 2007 for Schwester (Søster).

SVENSKA AKADEMIENS NORDISKA PRIS

Svenska Akademiens nordiska pris for 2007.

ÆRESMEDLEM I NORSKE DRAMATIKERES FORBUND

Æresmedlem i Norske Dramatikeres Forbund 2006.

ANDERS JAHRES KULTURPRIS

Anders Jahres kulturpris for 2006.

BRAGES HEIDERSPRIS

Brages heiderspris for 2005.

KOMMANDØR AV ST. OLAVS ORDEN

Kommandør av St. Olavs Orden 2005.

PREMIO UBU

Premio UBU for beste utanlandske stykke 2004 i Italia.

HEDDAPRISEN (HEDDAS ÆRESPRIS)

Heddaprisen (Heddas ærespris) for 2003.

NORSK KULTURRÅDS ÆRESPRIS

Norsk kulturråds ærespris 2003.

NYNORSK LITTERATURPRIS

For Auge i vind.

RIDDER AV DEN NASJONALE FORTJENSTORDEN

Ridder av Den nasjonale fortjenstorden (Frankrike) 2003.

BESTE UTANLANDSKE FORFATTAR, THEATER HEUTE

Beste utanlandske forfattar, Theater heute 2002.

SKANDINAVISK NATIONALTEATERPRIS

For Dødsvariasjonar.

MELSOM-PRISEN

For Morgon og kveld.

HEIDERSMEDLEM I DET NORSKE SAMLAGET

Heidersmedlem i Det Norske Samlaget 2000.

KULTUR- OG KYRKJEDEPARTEMENTET SIN LITTERATURPRIS FOR BARNE- OG UNDOMSLITTERATUR

For Søster.

NESTROY-PRISEN

Nestroy-prisen for 2000.

NORDISK TEATERUNION SIN DRAMATIKARPRIS

For Ein sommars dag.

DOBLOUGPRISEN

Doblougprisen 1999.

GYLDENDALPRISEN

Gyldendalprisen 1999.

ÆRESMEDLEM AV NORSK SKUESPILLERFORBUND

Æresmedlem av Norsk Skuespillerforbund 1998.

ASCHEHOUGPRISEN

Aschehougprisen for 1997.

IBSENPRISEN

For Namnet.

MELSOM-PRISEN

For Melancholia I.

SUNNMØRSPRISEN

For Melancholia I.

SAMLAGSPRISEN

Samlagsprisen for 1994.

ALFRED ANDERSSON-RYSSTS FOND

Alfred Andersson-Ryssts fond for 1992.

NYNORSK BARNEBOKPRIS

Nynorsk barnebokpris 1993.

NYNORSK LITTERATURPRIS

For Bly og vatn.

NYNORSK BARNELITTERATURPRIS

For Uendeleg seint (saman med illustratøren Alf-Kaare Berg).

Jon Fosse (f. 1959) blir rekna som ein av vår tids viktigaste forfattarar. Tekstane hans er omsette til over 40 språk, og skodespela er sette opp over tusen gonger over heile verda. Fosse har motteke ei uendeleg rekkje prisar både i inn- og utland.

Sidan Fosses litterære debut med romanen Raudt, svart i 1983 har vi i Det Norske Samlaget fått følgje ein produktiv forfattarskap i stor utvikling og utbreiing. Vi har sett ein forfattar, som etter å ha etablert seg solid som romanforfattar, poet og barnebokforfattar, har gjort dramatikar av seg og opplevd eit internasjonalt gjennombrot utan sidestykke i samtidslitteraturen.

Fosse kjem frå Strandebarm på Vestlandet. Han er gift og har fem barn. Fosse debuterte som skjønnlitterær forfattar med romanen Raudt, svart i 1983, og seinare kom det fleire romanar, diktsamlingar og etter kvart barnebøker og essaysamlingar. Til saman har Fosse gjeve ut 16 bøker med prosa, 10 diktsamlingar, 2 essaysamlingar, 9 barnebøker og har dessutan hatt premiere på 28 skodespel og 8 kortare stykke.

Fosse debuterte som dramatikar med stykket Og aldri skal vi skiljast i 1993, og har med skodespel som Nokon kjem til å komme (1996), Ein sommars dag (1998), Draum om hausten(1999) og Eg er vinden (2008) oppnådd ein internasjonal suksess som manglar sidestykke.

Etter å ha vunne innpass på dei viktige scenene her i landet, kom det verkelege internasjonale gjennombrotet for dramatikken i 1999. Den franske regissøren Claude Régy sette opp Nokon kjem til å komme i Nanterre utføre Paris. Året etter sette det anerkjende Berlinteatret Schaubühne og regissøren Thomas Ostermeier opp Namnet på teaterfestivalen i Salzburg. Dei to oppsetjingane var med å bana vegen for dramatikken til Fosse internasjonalt.

Fosse er i dag mest kjend som dramatikar, men han har han heile tida skrive litteratur i andre sjangrar av uvanleg høg kvalitet, både lyrikk og prosa. Gode eksempel på dette er romanane (1989), Melancholia I (1995) Melancholia II (1996), Morgon og kveld (2000) og Andvake (2007), samt diktsamlingane >Hund og engel (1992), Nye dikt (1997) og Auge i vind (2003). I 2013 var Fosse på bestseljarlistene med diktsamlinga Stein til stein. I 2014 kom Fosse med forteljinga Kveldsvævd. Med den boka avslutta Fosse den kritikarroste kjærleikstrilogien som starta med Andvake (2007) og Olavs draumar (2012).

Fosse er utdanna cand.philol. med hovudfag i allmenn litteraturvitskap frå Universitetet i Bergen. Han har arbeidd som journalist, lærar ved Skrivekunstakademiet i Hordaland og konsulent og omsetjar av teaterstykke. Fosse var festspeldiktar ved Dei nynorske festspela i 1998 og ved Festspillene i Bergen i 2005. I 2010 fekk han den internasjonale Ibsen-prisen.

I 2011 flytta han inn i statens æresbustad for kunstnarar, Grotten, i Slottsparken i Oslo. Han er i dag busett både i Bergen, Grotten i Oslo og i Hainburg i Austerrike.

I samband med 50-årsdagen til Jon Fosse, gav Samlaget ut biografien Jon Fosse. Poet på Guds jord av Cecilie Seiness.

I 2015 kom boka Mysteriet i trua av Eskil Skjedal, der Jon Fosse fortel om forholdet sitt til tru og katolisisme.

Fosse fekk Nordisk Råds Litteraturpris 2015 for Trilogien. Andvake, Olavs draumar, Kveldsvævd (2014).